Dịch Việt – Anh trong chuyên ngành dịch thuật được gọi
là dịch ngược. Không giống như dịch xuôi, dịch Việt – Anh đòi hỏi người dịch phải tư
duy bằng tiếng Anh, đây là một thói quen tốt giúp người dịch dần dần tư duy như
người bản địa. Tốt nhất là người dịch nên là người Anh, Mỹ hoặc các nước sử dụng
tiếng Anh như ngôn ngữ đầu tiên của họ (The first language).
Để có thể dịch tiếng Việt sang tiếng Anh một cách tốt
nhất, trước hết người dịch phải hiểu được văn bản gốc (tiếng Việt), nên tư duy
bằng tiếng Anh sau đó mới ; dịch sang tiếng Anh (ngôn ngữ đích). Cũng
giống như các cặp ngôn ngữ khác, dịch Việt – Anh nên để người bản địa đảm nhận
sẽ có chất lượng tốt hơn so với người Việt học tiếng Anh dịch.
Dịch sang tiếng Anh: Phương pháp chuẩn
Trong quá trình dịch sang tiếng Anh, biên dịch viên nên chú trọng đến việc
bảo toàn hình thức ngôn ngữ của nguyên bản, ví dụ như từ vựng, từ ngữ,
biện pháp tu từ, cấu trúc câu,…. Trong chuyên ngành, đây được gọi là phương
pháp dịch trực tiếp. Một điều quan trọng nữa là người dịch phải diễn đạt chính
xác ý tưởng của
nguyên bản, lối hành văn sáng sủa rõ ràng, phù hợp với văn phạm của ngôn ngữ đích. Dịch đối chiếu
vi phạm tôn chỉ của phiên dịch là dịch ý. Tuy nhiên, do sự khác biệt về đặc trưng
giữa ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích nên đôi khi phương pháp dịch trực tiếp
không thể áp dụng được.
Để dịch
tiếng Việt sang tiếng Anh tốt cần dựa vào từng hoàn cảnh cụ thể. Các biên dịch
viên sẽ áp dụng các hình thức dịch khác nhau trong các hoàn cảnh khác nhau.
Trong trường hợp không thể áp dụng phương pháp Dịch trực tiếp,
người dịch có thể sử dụng phương pháp thứ hai đó là dịch ý. Dịch ý cho phép biên dịch viên tư duy
thoáng hơn, không nhất thiết phải giữ nguyên cấu trúc câu trong nguyên bản, và
cố gắng tìm các cấu trúc
câu khác trong ngôn ngữ đích để diễn đạt lại ý tưởng cần dịch. Do đó, điều quan
trọng đầu tiên đối với các biên dịch viên là phải hiểu rõ ý tưởng dịch
nguyên bản, trên cơ sở đó biên dịch viên có thể sử dụng kỹ năng diễn đạt ngôn
ngữ đích của mình để
chuyển ngữ ý tưởng cần dịch nguyên bản sang ngôn ngữ đích. Trong dịch ý, biên dịch
viên phải hiểu bao quát ý nghĩa của cả câu, thậm chí của cả đoạn văn để chuyển
ngữ một cách chuẩn xác nhất, không được thêm bớt hay thay đổi ý tưởng của
nguyên bản cần dịch, đây là điều tối kỵ.
Cả
trong dịch nói và dịch viết, chúng ta nên cố gắng diễn đạt để người nghe, người
đọc hiểu được điều ta muốn trình bày. Đây là yêu cầu căn bản và tối thiểu trong
công tác dịch thuật. Tuy nhiên, để có được bài dịch hay, chất lượng lại
tùy thuộc vào phong cách của các dịch giả khác nhau. Các bạn đừng quên một điều
quan trọng là:
Khi dịch sang tiếng Anh thì hãy tư duy như người
Anh!
St