Đọc
đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
“Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại, da mặt
tê rần rần. Ông lão lặng đi, tưởng như đến không thở được. Một lúc lâu ông mới
rặn è è, nuốt một cái gì vướng ở cổ, ông cất tiếng hỏi, giọng lạc hẳn đi:
- Liệu có thật không hở bác? Hay là chỉ
lại ...
…Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giường,
mấy đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lét đưa nhau ra đầu nhà chơi sặm
chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nước mắt ông lão
cứ giàn ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người
ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu...”
(Trích “Làng” - Kim Lân)
Câu 1:
Tâm trạng của nhân vật ông Hai trong đoạn trích trên nảy sinh từ tình huống
nào? Nêu ý nghĩa của tình huống ấy.
Câu 2:
Hãy chỉ rõ các kiểu ngôn ngữ nhân vật có trong đoạn trích và nêu tác dụng của mỗi
kiểu ngôn ngữ nhân vật ấy trong đoạn văn.
Câu 3:
Viết đoạn văn khoảng 12 câu theo cách quy nạp phân tích tâm trạng của ông Hai
trong tình huống em vừa xác định trên. Trong đoạn văn em sử dụng hợp lí một câu
hỏi tu từ và câu bị động.
Câu 4:
Kể tên một tác phẩm văn học Việt Nam khác đã học trong chương trình Ngữ văn
THCS cũng viết về đề tài tình yêu quê hương đất nước. (Ghi rõ tên tác giả của
tác phẩm ấy).
Gợi ý
Câu 1: Tâm trạng của ông Hai trong đoạn
văn, ý nghĩa tình huống:
-
Tâm trạng trên của ông Hai nảy sinh từ tình huống: Ông Hai nghe tin làng Chợ Dầu
Việt gian theo Tây.
-
Ý nghĩa: Là tình huống thắt nút câu chuyện, thử thách tình yêu làng, yêu nước của
ông Hai.
Câu 2: Các kiểu ngôn ngữ trong đoạn
văn:
-
Ngôn ngữ đối thoại: “Liệu có thật không hở
hác? Hay là chỉ lại...”
® Tác dụng: Thể hiện sự nghi ngờ của ông Hai vào cái tin dữ mà
ông vừa nghe thấy.
-
Ngôn ngữ độc thoại nội tâm: Những suy nghĩ của ông Hai khi nhìn những đứa con
đang chơi với nhau: “Chúng nó cũng là trẻ
con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư? Khốn
nạn, bằng ấy tuổi đầu...”
® Tác dụng: Thể hiện tâm trạng đau đớn, xót xa của ông Hai
khi nhìn lũ con và nghĩ đến tương lai của chúng.
Câu 3: Viết đoạn văn làm rõ tâm trạng của
ông Hai trong tình huống ông Hai nghe tin làng Chợ Dầu Việt gian theo Tây:
-
Nỗi bất hạnh lớn đến thật bất ngờ khiến ông lão sững sờ, xấu hổ.
-
Về đến nhà, ông lão nằm vật ra giường, buồn bã, nhục nhã, không dám bước ra khỏi
nhà. Lúc nào ông cũng trong trạng thái nơm nớp lo sợ...
-
Khi mụ chủ nhà có ý đuổi gia đình ông đi nơi khác, ông Hai rơi vào trạng thái
tâm lí tuyệt vọng. Có lúc ông đã đau đớn mà xác định dứt khoát: “Làng thì yêu
thật nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”.
-
Bế tắc, ông Hai đã tâm sự với thằng con út để có cớ mà nhắc đến làng Chợ Dầu
thân yêu. Tâm sự với con nhưng cũng là tự nhủ với lòng mình, để khẳng định tấm
lòng chung thủy của ông với cách mạng, với kháng chiến; để giải tỏa những tâm sự
chất chứa trong lòng...
® Tóm lại, nhà văn Kim Lân đã đặt nhân vật ông Hai vào một
tình huống đầy mâu thuẫn để rồi từ đó bộc lộ sâu sắc tình yêu làng thống nhất với
tình yêu nước của ông Hai và cũng là của nhũng người nông dân Việt Nam trong thời
kì kháng chiến chống Pháp.
Câu 4: Nêu đúng tên một tác phẩm, tác
giả của tác phẩm viết về đề tài tình yêu quê hương đất nước:
-
Tác phẩm: Bài thơ Quê hương
-
Tác giả: Tế Hanh