Trong
bài thơ “Sang thu”, nhà thơ Hữu Thỉnh viết:
“Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”.
Câu 1:
Chép chính xác sáu câu thơ đứng trước hai câu thơ trên để hoàn thành đoạn thơ?
Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ?
Câu 2:
Giải nghĩa từ “Chùng chình”, “dềnh dàng”.
Câu 3:
Xác định và chỉ rõ tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ em vừa
chép.
Câu 4:
Để phân tích đoạn thơ em vừa hoàn thành, một bạn học sinh đã viết câu văn sau:
“Từ
cuối hạ sang thu, đất trời có những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt và sự biến
chuyển này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng những cảm nhận tinh tế qua những hình
ảnh giàu sức biểu cảm”. Hãy lấy câu
văn trên làm câu chủ đề để hoàn chỉnh đoạn văn nghị luận theo lối diễn đạt Tổng
- Phân - Hợp. Đoạn văn có độ dài 10 - 12 câu, trong đoạn có sử dụng phép liên kết
thế và thành phần phụ chú.
Gợi ý
Câu 1: Chép chính xác 6 câu thơ, nêu
hoàn cảnh sáng tác:
-
Chép chính xác:
“Bỗng
nhận ra hương ổi
Phả
vào trong gió se
Sương
chùng chình qua ngõ
Hình
như thu đã về
Sông
được lúc dềnh dàng
Chim
bắt đầu vội vã
Có
đám mây mùa hạ
Vắt
nửa mình sang thu”
-
Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác năm 1977, đất nước vừa thống nhất,
thiên nhiên bắt đầu sang thu, tác giả tham gia trại sáng tác văn ở ngoại thành
Hà Nội.
Câu 2: Xác định biện pháp nghệ thuật và
nêu tác dụng:
-
Xác định và chỉ rõ biện pháp nghệ thuật sử dụng trong đoạn thơ:
+
Phép đối: “Sông dềnh dàng” >< “Chim vội vã”
+
Nhân hóa: “Sương chùng chình”, “Sông dềnh dàng”, Đám mây “vắt nửa mình sang thu”
-
Tác dụng: Diễn tả sự vận động tương phản của sự vật, hiện tượng, làm cho bức
tranh thu thêm rõ. Qua đó thấy được cảm xúc say sưa tâm hồn giao cảm với thiên
nhiên sinh động, gợi cảm.
Câu 3: Cảm nhận tín hiệu thu về qua cảnh
vật thiên nhiên tinh tế:
-
Ngọn gió se nhẹ, khô và hơi lạnh mang theo hương ổi chín lan tỏa trong không
gian ® nét đặc trưng của đồng
bằng Bắc bộ.
-
“Sương chùng chình”: phép nhân hoá khiến làn sương giăng mắc nơi ngõ nhỏ trở
lên có tâm trạng bâng khuâng, bịn rịn, ngập ngừng.
-
“Sông - dềnh dàng”: Gợi dáng vẻ khoan thai, thong thả của con sông mùa thu
& Dòng sông mặt nước lớn, hiền hoà.
-
“Chim - vội vã”: Gợi ra những cánh chim vội vã bay về tổ trong buổi hoàng hôn
tránh rét.
® Biện pháp, nghệ thuật: nhân hoá, từ láy gợi hình, đối ® Hai hình ảnh đối lập, tạo ra không gian mùa thu rộng lớn,
được mở rộng.
-
Hình ảnh đám mây mùa hạ “Vắt nửa mình
sang thu” ®
Gợi ra hình ảnh một đám mây mỏng, thướt, tha, mềm mại, luồn vào bầu trời xanh
ngắt
® Tầm hồn nhạy cảm, trí tưởng tượng phong phú, tinh tế.