Dưới
đây là trích đoạn trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà”:
“Trong bữa cơm đó, anh Sáu gắp một cái
trứng cá to vàng để vào chén của nó. Nó liền lấy đũa xoi vào chén, để đó rồi thất
thần hất cái trắng ra cơm văng tung tóe cả mâm. Giận quá và không kịp suy nghĩ
anh vung tay đánh vào mông nó và hét lên:
- Sao mày cứng đầu quá vậy hả?”
Câu 1:
“Chiếc lược ngà” được viết năm nào? Ghi lại từ mang màu sắc Nam Bộ trong đoạn
trích trên.
Câu 2:
Những biểu hiện của nhân vật bé Thu ở trên nói lên thái độ gì và qua đó bộc lộ tình
cảm như thế nào đối với nhân vật ông Sáu? Lời kể in nghiêng trong đoạn trích
trên giúp em nhận biết mục đích nói ở câu văn có hình thức nghi vấn sau đó là
gì?
Câu 3:
Viết một đoạn văn khoảng 15 câu theo phép lập luận quy nạp làm rõ tình cảm sâu
nặng của bé Thu đối với cha trong truyện ngắn trên. Ở đó có sử dụng câu có
thành phần biệt lập và phép lặp để liên kết (gạch dưới thành phần biệt lập và từ
ngữ sử dụng làm phép lặp).
Câu 4:
Kể tên một tác phẩm khác của chương trình ngữ văn 9, trong đó có nhân vật người
cha vì chiến tranh mà chia cách, khi trở về đứa con trai cũng hoài nghi xa
lánh. Nêu suy nghĩ của em về chiến tranh (không quá 5 dòng).
Gợi ý
Câu 1: Năm sáng tác và các từ mang màu
sắc Nam Bộ trong đoạn trích trên:
-
“Chiếc lược ngà” được viết năm 1966 khi tác giả hoạt động tại chiến trường Nam
Bộ và được đưa vào tập truyện cùng tên.
-
Các từ mang màu sắc Nam Bộ trong đoạn trích trên là: anh Sáu; chén; văng; mày;
nó; cứng đầu.
Câu 2: Thái độ của bé Thu, câu nghi vấn:
-
Những biểu hiện của nhân vật bé Thu ở trên nói lên thái độ cương quyết không nhận
anh Sáu là ba, không nhận sự chăm sóc và yêu thương của anh Sáu đối với nó. Vì
đến lúc đó dù mẹ của bé Thu đã nói, bé Thu vẫn không tin anh Sáu là ba thật của
nó vì trên khuôn mặt anh có vết thẹo không giống với chân dung anh trong tấm ảnh
mà bé Thu biết.
-
Câu văn in nghiêng trong đoạn trích giúp người đọc nhận biết được câu văn có
hình thức nghi vấn ở sau đó không phải là một câu dùng với mục đích hỏi vốn có
của kiểu câu nghi vấn mà mục đích nói thật sự của câu đó là biểu thị cảm xúc của
anh Sáu đối với thái độ của bé Thu.
-
Giận quá và không kịp suy nghĩ nên hành động của anh Sáu lúc đó không đúng với
bản chất của mình: vung tay đánh vào mông nó và hét lên.
Câu 3: Viết đoạn làm rõ tình cảm sâu nặng
của bé Thu đối với cha:
-
Khi anh Sáu được phép về thăm nhà, trong suốt ba ngày đó, bé Thu vẫn nhất định
không chịu gọi anh Sáu là ba. Anh Sáu nhẫn nhịn và cố gắng thể hiện tình cảm
yêu thương của mình đối với nó.
Trong
bữa ăn anh đã gắp một cái trứng cá to vàng để vào chén nó. Vậy mà nó đã cương
quyết từ chối.
-
Khi mẹ nó la rầy vì thái độ bất kính đó, nó đã giận dỗi bỏ bữa ăn, xuống xuồng
qua nhà ngoại
-
Anh Sáu phải từ giã mọi người để trở về đơn vị. Anh không dám đến với nó, mặc
dù anh rất muốn ôm con, hôn con nhưng sợ nó giẫy lên rồi bỏ chạy. Anh chỉ đứng
nhìn nó với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu.
-
Bé Thu đứng trong góc nhà với đôi mắt mênh mông, với tâm trạng xôn xao, bồn chồn.
Ngay trong lúc bất ngờ nhất, lúc mọi người tưởng nó đứng yên, bé Thu đã kêu
thét lên một tiếng “ba”, tiếng kêu như một tiếng xé, xé cả ruột gan mọi người,
một tiếng ba mà nó cố đè nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng ba như vỡ tung ra từ
đáy lòng của nó. Nó vừa kêu vừa chạy tới, chạy thót lên, dang hai tay ôm chặt lấy
cổ ba nó rồi nói trong tiếng khóc.
-
Nó hôn ba nó cùng khắp: hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và hôn cả vết thẹo dài bên má
của ba nó nữa. Ôi, tình cảm của bé Thu đối với ba sâu nặng biết bao!
Câu 4: Tên tác phẩm khác ở chương trình
Ngữ Văn 9, trong đó có nhân vật người cha, vì chiến tranh xa cách, khi trở về,
đứa con trai cũng hoài nghi, xa lánh:
-
Tác phẩm: Chuyện người còn gái Nam Xương; tác giả Nguyễn Dữ.
-
Tác phẩm có chi tiết nói về thái độ của bé Đản đối với Trương Sinh: Trương Sinh
bế bé Đản đi thăm mộ của mẹ Trương Sinh; đứa bé không chịu, quấy khóc. Trương
Sinh dỗ dành thì nó nói: Ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói chứ không như
cha tôi trước kia chỉ nín thin thít.
-
Bi kịch nghiệt ngã mà con người phải hứng chịu vì chiến tranh. Người cha đã chịu
mất mát, đau khổ khi chiến đấu, lúc trở về thì không được con chấp nhận. Có cố
gắng biểu hiện yêu thương cũng bị từ chối. Chiến tranh mang đến nhiều mất mát,
phi lí...ngay cả trong tình phụ tử thiêng liêng. Từ đó, chúng ta thấm thía hậu
quả quá lớn lao và khốc liệt mà chiến tranh đã mang đến cho con người.