Đọc và trả lời các câu hỏi sau:
Trong
một phỏng vấn gần đây về bài thơ “Sang Thu”, Hữu Thỉnh đã giải thích:
“Sấm
là những khó khăn thử thách mà dân tộc Việt Nam đã trải qua hai cuộc kháng chiến
chống Pháp và chống Mỹ. Còn hàng cây là hình ảnh đất nước, dân tộc ta vững vàng
vượt qua thử thách. Trải qua bao thử thách ác liệt của bom đạn, chúng ta không
còn sợ bất cứ thế lực nào, vững vàng vượt lên phía trước trong công cuộc xây dựng
đất nước.”
Câu 1:
Em hãy chép khổ thơ có các hình ảnh được nói đến từ lời giải thích của tác giả?
Câu 2:
Bài thơ có chứa đoạn thơ trên được viết theo thể thơ nào? Thể thơ ấy giống với
bài thơ nào mà em đã học? Nêu tác dụng của thể thơ trong việc thể hiện cảm xúc
chung của bài thơ?
Câu 3:
Lời giải thích của tác giả giúp chúng ta hiểu thêm về ý nghĩa ẩn dụ được nói đến
ở khổ thơ em vừa chép. Trình bày ý nghĩa ẩn dụ đó?
Câu 4:
Dựa vào khổ thơ em vừa chép, hãy viết đoạn văn khoảng 12 câu theo cách lập luận
quy nạp để làm rõ những biến chuyển rõ nét của thiên nhiên đất trời lúc sang
thu và bộc lộ những suy ngẫm sâu sắc của tác giả.
Gợi ý
Câu 1: Chép khổ thơ có các hình ảnh được
nói đến từ lời giải thích của tác giả:
Chép
đúng khổ thơ cuối:
Vẫn
còn bao nhiêu nắng
Đã
vơi dần cơn mưa
Sấm
cũng bớt bất ngờ
Trên
hàng cây đứng tuổi
Câu 2: Bài thơ có chứa đoạn thơ trên được
viết theo thể thơ nào? Thể thơ ấy giống với bài thơ nào mà em đã học? Nêu tác dụng
của thể thơ trong việc thể hiện cảm xúc chung của bài thơ?
-
Bài thơ “Sang thu” được viết theo thể thơ năm chữ.
-
Thể thơ năm chữ giống bài thơ “Sang thu” là: Bài thơ “Ánh Trăng” của Nguyễn Duy
hoặc bài “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải.
-
Tác dụng: Thể thơ 5 chữ diễn tả được nhiều cung bậc cảm xúc. Với bài thơ “Sang
Thu” thì phù hợp với việc giãi bày tâm tư tình cảm...
Câu 3: Ý nghĩa ẩn dụ được nói đến ở khổ
thơ cuối:
-
Sấm vang động bất thường của ngoại cảnh cuộc đời.
-
Hàng cây đứng tuổi: Những con người từng trải, chín chắn sau bao nhiêu biến động
bão dông của cuộc đời, ngày càng trở nên vững vàng hơn trước tác động của ngoại
cảnh, cuộc đời.
Câu 4: Dựa vào khổ thơ vừa chép, viết
đoạn văn để làm rõ những biến chuyển rõ nét của thiên nhiên đất trời lúc sang
thu và bộc lộ những suy ngẫm sâu sắc của tác giả:
-
Những biến chuyển rõ nét của thiên nhiên. Đất trời lúc sang thu và bộc lộ những
suy ngẫm sâu sắc của tác giả.
-
Ở khổ này, tác giả chú ý tới yếu tố thời tiết nhiều hơn như: nắng, mưa, sấm...
Nhà thơ mô tả “vẫn còn bao nhiêu nắng” để gợi cho người đọc về cái nắng cuối hạ
đầu thu vẫn còn ấm, sáng, nồng nàn nhưng đã dần nhạt màu, không gắt như giữa
mùa ve râm ran. Có lẽ vì làn “sương chùng chình” qua ngõ làm dịu lại cái nắng hạ
và cơn gió heo may làm bớt đi sự chói chang của màu nắng. Từng cơn mưa ào ạt chợt
đến chợt đi rồi dần vơi. Và những cơn mưa dông kèm theo sấm chớp cũng vãn dần.
Những biến chuyển như “vẫn còn”, “đã vơi”, cũng bớt dường như là chuyển động rất
nhẹ nhàng, tinh vi của tự nhiên nhưng cũng khó lọt qua con mắt quan sát tinh tế
và đầy những xúc cảm dâng trào làm cho mỗi câu chữ, hình ảnh phập phồng sự sống
đang chuyển động xoay vần.
-
Hay nhất là hai câu cuối với hình ảnh đặc sắc mang tầng nghĩa ẩn lồng trong tầng
nghĩa thực. Bằng những hiện tượng thiên nhiên (dường như rất tự nhiên) sấm bớt
bất ngờ nên cây không còn giật mình run rẩy cũng chính là để nói đến con người
từng trải sẽ vững vàng hơn trước những thử thách của cuộc đời.
-
Đất trời sang thu khiến lòng người cũng bâng khuâng, xúc cảm, gợi bao suy nghĩ
về đời người lúc sang thu.
-
Nghệ thuật: Đảo ngữ, từ chỉ mức độ, nhân hoá, ẩn dụ....