Cho đoạn trích:
“Bây giờ là buổi trưa. Im ắng lạ. Tôi ngồi dựa vào
thành đá và khe khẽ hát. Tôi mê hát. Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa
ra lời mà hát. Lời tôi bịa ra lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng ngạc nhiên, đôi
khi bò ra mà cười một mình.
Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là
một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như
đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa
xăm! ” Xa đến đâu mặc kệ, nhưng tôi thích ngắm mắt tôi trong gương. Nó dài dài,
màu nâu, hay nheo lại như chói nắng”.
Câu 1: Những câu văn này
được rút ra từ tác phẩm nào? Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ấy.
Câu 2: Xác định câu có lời
dẫn trực tiếp và câu đặc biệt trong đoạn văn trên.
Câu 3: Giới thiệu ngắn gọn
(không quá nửa trang giấy thi) về nhân vật “tôi”
trong tác phẩm đó.
Câu 4: Kể tên một tác phẩm
khác viết về người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ mà em đã học trong
chương trình Ngữ văn 9 và ghi rõ tên tác giả.
Gợi ý
Câu 1: Những câu văn này được rút ra từ tác phẩm nào?
Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ấy.
- Những câu văn
này trích trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của nhà văn Lê Minh Khuê.
- Hoàn cảnh sáng
tác: Truyện được sáng tác vào năm 1971, trong lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ
đang diễn ra ác liệt. Khi tác giả đang là phóng viên hoạt động trên tuyến đường
Trường Sơn.
Câu 2: Xác định câu có lời dẫn trực tiếp và câu đặc biệt
trong đoạn văn trên:
- Câu có lời dẫn
trực tiếp: Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”
- Câu đặc biệt
trong đoạn trích: Im ắng lạ.
Câu 3: Giới thiệu
ngắn gọn về nhân vật “tôi” trong tác phẩm đó:
Truyện “Những
ngôi sao xa xôi” được trần thuật từ ngôi thứ nhất. Người kể chuyện cũng là nhân
vật chính: nhân vật “tôi” (Phương Định). Cô và các đồng đội của mình đã sống và
chiến đấu ở trên một cao điểm giữa một vùng trọng điểm của tuyến đường Trường
Sơn, nơi tập trung nhiều bom đạn nguy hiểm nhất. Phương Định là một cô gái Hà Nội,
có một thời học sinh hồn nhiên, vô tư bên người mẹ trong một căn buồng nhỏ ở một
đoạn đường phố yên tĩnh trong những ngày thanh bình trước chiến tranh. Những kỷ
niệm ấy luôn sống lại trong cô ngay giữa chiến trường dữ dội. Nó vừa là niềm
khao khát, vừa làm dịu mát tâm hồn của cô trong hoàn cảnh căng thẳng, khốc liệt
của chiến trường. Vào chiến trường đã ba năm, đã quen với thử thách, giáp mặt hằng
ngày với cái chết, nhưng cô vẫn không mất đi sự hồn nhiên, trong sáng và những
mơ ước về tương lai. Cô gái nhạy cảm, hồn nhiên này hay mơ mộng và thích hát.
Phương Định cũng yêu mến những đồng đội trong tổ và trong cả đơn vị của mình, đặc
biệt cô dành tình yêu và niềm cảm phục cho tất cả những người chiến sĩ mà hằng
đêm cô gặp trên trọng điểm của con đường vào mặt trận. Phương Định nhạy cảm và
quan tâm đến hình thức của mình. Cô tự đánh giá: “Tôi là con gái Hà Nội. Một cô
gái khá. Có hai bím tóc dày, mềm một cái cổ cao, kiêu hãnh một đôi mắt xa xăm”.
Công việc của cô nơi chiến trường hết sức nguy hiểm. Sau mỗi trận bom, cô phải
lao ra trọng điểm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đem những
quả bom chưa nổ và dùng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Đó là một
công việc phải mạo hiểm với cái chết, luôn căng thẳng thần kinh, đòi hỏi sự
bình tĩnh và dũng cảm. Nhưng với cô, công việc ấy đã trở thanh việc thường
ngày. Hình ảnh Phương Định được nhà văn miêu tả sinh động, tinh tế. Đó là hình ảnh
một cô gái thanh niên xung phong tiêu biểu cho những người thanh niên Việt Nam
thời chống Mĩ.
Câu 4: Tác phẩm khác viết về người chiến sĩ trong cuộc
kháng chiến chống Mĩ trong chương trình Ngữ văn 9 và ghi rõ tên tác giả:
- Về truyện:
“Chiếc lược ngà” của nhà văn Nguyễn Quang Sáng - Một trong những nhân vật chính
là Thu - một cô giao liên thời kháng chiến chống Mĩ.
- Về thơ: “Bài
thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật - Nhân vật trữ tình trong bài
thơ: người chiến sĩ lái xe vận tải quân sự trên đường mòn Trường Sơn thời chống
Mĩ.