Dịch
thuật được đánh giá là một trong những nghề kén người. Người làm được công việc
này không những ngữ pháp phải tốt, khả năng viết hay mà còn phải am hiểu về kiến
thức chuyên môn. Bởi vì nghề biên dịch không phải là chỉ dịch thuật đơn thuần ở
những văn bản thông thường (văn bản mẫu) mà còn phải dịch những kiến thức
chuyên ngành có độ khó cao. Vậy làm thế nào để bạn có thể trở thành một người
biên dịch giỏi? Các nguyên tắc dưới đây sẽ giúp bạn thành công.
Điều
đầu tiên cần làm là hãy nghiên cứu thật kỹ tài liệu mà bạn đảm nhiệm. Hãy xem
nó thuộc lĩnh vực nào? Khối lượng từ ngữ chuyên ngành có nhiều hay không? Trong
tiếng Anh có thể cùng một cụm từ nhưng lại có thể có nghĩa khác nhau. Vậy bạn
phải chọn từ có nghĩa thể hiện được chính xác ý tác giả đang hướng đến.
Dịch
thuật các văn bản chuyên ngành sâu là một điều vô cùng khó. Không phải bất kỳ ai
cũng có thể dịch được.
Ví
dụ bạn đang dịch một tài liệu chuyên ngành âm nhạc. Bạn là dịch thuật viên chứ
không phải là một nhạc công hay một nhạc sỹ… Vậy làm thế nào để bạn có thể dịch
sát nghĩa tài liệu này và dịch đúng những từ ngữ chuyên ngành? Câu trả lời là bạn
nên tìm những cuốn sách về âm nhạc. Tìm hiểu kỹ tài liệu mình dịch phục vụ cho
đối tượng nào? Cho việc giảng dạy nghiên cứu hay sáng tác… Chỉ có tự mình tìm
hiểu thì bạn mới có những khối lượng kiến thức hỗ trợ đắc lực trong quá trình dịch
tài liệu đó.
Rất
nhiều bạn trẻ hiện nay học chuyên ngành ngoại ngữ và có thiên hướng theo nghề dịch
thuật. Nhưng các bạn lại quá lạm dụng việc dùng Google Dịch. Nhiều bạn sử dụng công cụ này như một cứu cánh trong
quá trình dịch và chỉ chỉnh sửa đi một chút cho đúng với ngữ pháp. Dịch như vậy
làm sao để có thể cho ra một tác phẩm chất lượng được. Việc coi Google Dịch là một công cụ tìm kiếm và
bổ trợ cho dịch thuật là không sai. Nhưng bạn nên coi đây như là một trong những
công cụ hỗ trợ trong quá trình dịch thuật mà thôi.
Nhiều
bạn quá chú trọng việc dịch theo nghĩa đen mà tài liệu đề cập đến. Điều này dẫn
đến văn bản đó không có văn phong riêng, không toát lên được ý tác giả. Việc
chú trọng dịch theo nghĩa đen sẽ khiến bạn trở nên thụ động. Hãy nhớ rằng ý
nghĩa của một câu không phải nằm trong từng từ riêng biệt mà nó nằm trong tổng
thể đoạn văn.
Việc
sử dụng những từ ngữ quá cổ dẫn đến sản phẩm của bạn không phù hợp với thời điểm
hiện tại và khó được khách hàng chấp nhận. Họ khó có thể hiểu được bạn đang viết
gì.
Hãy
luôn để mỗi bản dịch của bạn được khách hàng sử dụng đến chứ không phải là vất
vào một xó. Hãy luôn cẩn thận tỉ mỉ trong từng cách dùng từ, hãy khiến bản dịch
đó mang phong cách thuần Việt nhất (nếu dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt). Và
quan trọng là bạn phải có tâm với nghề.
Trên đây là những nguyên tắc mà bạn có thể tham khảo
để giúp hoàn thiện hơn công việc dịch thuật của mình. Cuối cùng xin chúc các bạn
thành công trên lĩnh vực này nhé!
Theo Thu Phương.