ĐÀO TẠO, HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG, YÊU CẦU CÀI ĐẶT PHẦN MỀM DỊCH THUẬT SDL TRADOS STUDIO 2017, 2019

Tải sách hướng dẫn sử dụng Trados trên Cốc Cốc:
https://123doc.net/document/5178822-huong-dan-su-dung-phan-mem-dich-thuat-sdl-trados-2019-lh-mua-0986-832-958.htm
Yêu cầu cài đặt phần mềm dịch thuật SDL Trados.

Yêu cầu phần cứng

CPU: CPU tốc độ từ 1 GHz trở lên;

Bộ nhớ: 2 Gb (32-bit) hoặc 4 Gb (64-bit);

Không gian đĩa trống: 2 Gb;

Để cài đặt yêu cầu 2,5 Gb không gian đĩa trống;

Độ phân giải màn hình: từ 1280x1024 pixels, 256 màu.

Để tối ưu hiệu suất trên hệ điều hành 64-bit yêu cầu:

CPU lỗi kép hoặc nhiều lõi thế hệ mới nhất

1.1. Giới thiệu chung

Công ty Trados (Translation & Documentation Soffware) là sản phẩm của công ty Gmbh phát triển từ năm 1984 tại Stuttgart, Đức. Lúc đầu, phần mềm Trados được phát triển để phục vụ công tác biên dịch của công ty Trados Gmbh cho khách hàng chính đó là IBM của Mỹ. Tuy nhiên, với những tính năng vượt trội phần mềm Trados đã vượt ra ngoài tầm công cụ của một công ty và thành một phần mềm thương mại được rất nhiều công ty sử dụng. Năm 2005 công ty SDL PLC Anh quốc mua lại công ty công ty Trados Gmbh và đổi tên sản phẩm thành SDL Trados.

Về khách hàng sử dụng phần mềm này, theo báo cáo của ngân hàng thế giới WB về hoạt động doanh nghiệp dịch thuật năm 2004 thị phần của Trados là 75%, của SDLX là 10%, SDLX là một sản phẩm do công ty SDL phát triển và là sản phẩm cạnh tranh với phần mềm Trados. Sau khi mua lại Trados vào năm 2005, thị phần của Trados kết hợp với SDLX là trên 85%. Số lượng khách hàng hiện tại đang dùng SDL Trados là trên 180.000 bao gồm khách hành công ta và cá nhân.

Theo các bản báo cáo của các công ty lớn cũng như ý kiến phản hồi của các khách hàng. Trung bình khách hàng sử dụng SDL Trados giảm được 50 % thời gian và 40 % chi phí dịch thuật. Chẳng hạn, như công ty Philips giảm được 47% chi phí dịch thuật, công ty Simens đã giảm 30 % chi phí bản ngữ hóa tài liệu, tiết kiệm 1,13 triệu USD một năm, công ty Best Wester giảm thời gian dịch nội dung website khách hàng từ 18 tháng xuống còn 8 tháng, công ty Octopustravel đã tăng 50% hiệu suất dịch thuật, tiết kiệm 1,5 triệu USD một năm, công ty HP sử dụng lại được 68% nội dung dịch, và tiết kiệm được 3,5 triệu USD một năm.

Phần mềm SDL Trados có những tính năng nổi trội nào mà giúp các công ty tiết kiệm được nhiều chi phí và thời gian đến thế? Tuy nhiên không phải chỉ những công ty lớn như đã trình bày ở trên mà cả những cá nhân, biên dịch viên cũng có thể tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức và tăng thêm thu nhập của mình.

Phần mềm SDL Trados giúp biên dịch viên, cũng như quản lý dự án dịch thuật xây dựng kế hoạch dịch thuật tốt hơn. Trong SDL Studio 2014 có các công cụ quản lý dự án, trong đó có công cụ phân tích độ trùng lặp của văn bản cần dịch với bộ nhớ sẵn có và từ đó tạo ra các báo cáo về số lượng phần trăm từ, câu và đoạn trùng lặp để biên dịch viên cũng như quản lý dự án dịch thuật xây dựng được kế hoạch chính xác về mặt thời gian cũng như công sức dịch văn bản.

Với SDL Trados chúng ta không bao giờ phải dịch một câu hai lần. Một câu khi đã được dịch phần mềm sẽ tự động đưa vào bộ nhớ dịch và tự động chiết xuất kết quả khi có cấu tương tự xuất hiện. SDL Trados cũng giúp ta giảm thời gian đánh máy và suy nghĩ, phần mềm tự động hiển thị các câu có độ trùng lặp nhất định để ta lựa chọn và chỉnh sửa hơn là phải đánh máy hay suy nghĩ để biên dịch. Đánh máy vốn là một công việc nhàm chán và mệt mỏi đối với biên dịch viên. Cùng với đó, thời gian tra cứu cũng giảm đi đánh kể thông qua công cụ từ điển Multiterm và AutoSuggest dictionary , mỗi khi xuất hiện một từ đã có trong từ điển, từ đó sẽ hiển thị trên màn hình để chúng ta chọn, hoặc chúng ta chỉ cần đánh một hoặc hai chữ cái đầu, tính tăng cảm ngữ cảnh sẽ xuất hiện sẽ hiển thị từ đó ra và chỉ cần ấn Enter để chấp nhận. SLD cũng cung cấp công cụ Concordance, đôi khi chúng ta đã dịch một từ một cụm từ rất hay, tuy nhiên từ đó, câu đó không được hiển thị do chưa đáp ứng được đọ trùng lặp đã chọn và ta không thể nhớ ra trước đây chúng ta dịch là gì, Concordance giúp chúng ta tìm trong toàn bộ dữ liệu đã dịch và hiển thị tất cả các câu có từ cần dịch. WinAlgin là công cụ giúp tận dụng được tri thức từ các văn bản đã dịch, nếu trước đây bạn đã dịch mà không sử dụng phần mềm SDL Trados, bạn có thể khớp các câu đã dịch bằng công cụ này để làm giàu dữ liệu cho các văn bản tương tự trong tương lai. Sử dụng SDL Trados làm cho việc chia sẽ tri thức giữa các biên dịch viên dễ dang hơn, chỉ cần copy của biên dịch khác, một biên dịch viên đã có toàn bộ các tri thức mà người kia đã dịch. SDL Trados cũng giúp tránh được những sự cố không đáng có trong quá trình dịch, đôi khi xẩy ra những trường hợp như văn bản bỗng dưng biến mất có thể là do virus hay do thao tác nào đó mà buộc chúng ta phải làm lại từ đầu, việc này có thế là một thảm họa đối với tiến độ hợp đồng hay uy tín của biên dịch viên cũng như công ty, với SDL Trados bạn chỉ cần lấy văn bản nguồn và với nút Ctrl và Enter đơn giảm bạn đã có được những câu đã dịch.

Dùng SDL Trados khiến công việc hiệu đính nhanh hơn và đỡ vất vả hơn, khi hiệu đính Hiệu đính viên không phải chỉnh sửa những lỗi lặp đi lặp lại nhiều lần mà chỉ cần hiệu đính một lần và mãi mãi. Bản thân bố trí dao diện phần mềm SDL Trados giúp người hiệu đính dễ ra soát và so sánh khi tiến hành hiệu đính. Việc cập nhật các văn bản đã hiệu định vào bộ nhớ dịch làm biên dịch viên sau này sẽ học được các từ, cụm từ, câu mà người hiệu đính đã chỉnh sửa và dịch chuẩn hơn từ đó làm người hiệu đính giảm được khối lượng công việc và đỡ khó chịu khi hiệu đính.

Sử dụng SDL Trados cũng giúp bạn tăng chất lượng dịch thuật, độ nhất quán của văn bản sẽ được đảm bảo và tránh được những biến thể không cần thiết khi chúng ta dịch, mà những biến thể này có thể gây hiểu nhầm đối với người đọc. SDL Trados còn có công cụ để kiểm tra chất lượng dịch thuật như kiểm tra chính tả, kiểm tra ngữ pháp lỗi dấu cách vv…Cùng với đó định dạng văn bản sẽ được giữ nguyên bạn tốn ít công hơn trong việc định dạng văn bản, nhiều khi biên dịch viên phải loay hoay làm đi làm lại một mục lục của văn bản, trong khi đối với SDL Trados sau khi dịch xong bạn chỉ cần ấn nút update là xong.

Sử dụng SDL Trados giúp bạn tiết kiệm chi phí, tiết kiệm chi phí thông qua việc tiết kiệm thời gian, mà thời gian có nghĩa là tiền bạc. Cùng với đó khối lượng công việc bạn có thể giải quyết sẽ tăng lên và việc này đồng nghĩa với việc thu nhập cao lên. Đối với chế bản điện (DTP) sử dụng các phần mềm như FremeMake, pageMaker, Indesign … chi phí chế bản điện tử khi sử dụng SDL Trados gần như là tối thiểu, bởi vì định dạng gần như giữ nguyên. Như chúng ta đã biết chi phí chế bản điện tử tương đương 50 % chi phí dịch thuật.

Hiện nay với công nghệ DOCNET thì rất nhiều phần mềm hay website sử dụng định dạng xml làm cơ sở dữ liệu, bạn không cần mất chí phí làm lại xml sau khi dịch bằng Trados. Thông thường, các công ty sử dụng Microsoft Word để dịch sau đó lại phải thuê công ty phần mềm xây dựng lại văn bản xml để cập nhật cơ sở dữ liệu cho họ.

Vậy đối với doanh nghiệp lợi ích của phần mềm SDL Trados là gì? Doanh nghiệp sẽ lưu giữ được tri thức dịch. Ngày nay tri thức dịch được coi là một tài sản vô hình của doanh nghiệp, doanh nghiệp cũng giảm thiểu ảnh hưởng do sự thay đổi nhân viên. Việc thay đổi nhân viên biên dịch, hiệu đính hầu như không thể tránh khỏi đối với các doanh nghiệp có hoạt động liên quan đến dịch thuật, mỗi lần tuyển nhân viên mới chi phí và thời gian để đào tạo hoàn toàn không nhỏ. Đặc biệt đối với các công việc dịch thuật đây là một công việc mang tính chuyên gia. Tiết kiệm chi phí dịch thuật và xuất bản, như vậy hoạt động xuất bản, cập nhật website, xây dựng tài liệu hướng dẫn đa ngữ sẽ nhanh chóng và thuật tiện hơn, sản phẩm của công ty sẽ nhanh chóng ra thị trường và công việc như DA hoặc quảng bá sẽ nhanh chóng hơn cũng như có thể đi trước đối thủ cánh tranh.

Đối với biên dịch viên, công việc biên dịch bớt nặng nhọc và nhàm chán hơn. Biên dịch viên có thể dành nhiều thời gian hơn để nâng cao chất lượng dịch thay vì các công việc thủ công như là đánh máy, tìm kiếm. Sử dụng SDL Trados có nghĩa là biên dịch viên đã tiếp cận được công nghệ dịch tiên tiến nhất hiện nay dó đó sẽ có nhiều cơ hội việc làm. Hệ thống chứng chỉ SDL Trados đã được công nhận quốc tế, mỗi khi có chứng chỉ này thì biên dịch viên có thể khẳng định vị thế của mình trên thị trường, tất cả những điều trên giúp biên dịch viên cải thiện được kỹ năng nghề nghiệp, có triển vọng nghề nghiệp tốt hơn đặc biệt là thu nhập cao hơn.

Các lợi ích như trên được SDL Trados mang lại nhờ các tính năng vượt trội của phần mềm:

- Hỗ trợ ở cấp độ cú pháp (Bộ nhớ);

- Hỗ trợ ở cấp độ từ vựng và cụm từ (Multiterm và AutoSuggest Dictionary);

- Hỗ trợ nhiều định dạng văn bản như là Microsoft word, excel, open office, InDesign, FremeMake, xml, pdf …;

- Hỗ trợ bằng các công cụ kiểm tra chất lượng văn bản.

1.2. Một số thuật ngữ sử dụng trong SDL Trados Studio

Dịch tự động:

Sử dụng máy tính để dịch văn bản mà không có sự tham gia của con người. Dịch tự động được khởi xướng từ những năm 1950 còn được gọi là dịch máy, dịch tự động hay dịch trực tiếp.

Bộ nhớ dịch (TM):

Bộ nhớ dịch là cơ sở dữ liệu ngôn ngữ liên tục lưu lại kết quả công việc dịch của bạn để sử dụng trong tương lai.

Đơn vị bộ nhớ dịch (TU):

Đây là cụm nguồn (gốc) tương ứng với cụm đích (đã được dịch) được lưu trong bộ nhớ dịch.

Bộ nhớ dịch kiểu tập tin:

Bộ nhớ dịch được lưu thành một tập tin trên máy tính/mạng máy tính.

Bộ nhớ dịch trên máy chủ:

Bộ nhớ dịch được lưu trên máy chủ (server) và có thể truy cập từ xa.

Đa bộ nhớ:

Khả năng tham chiếu và cập nhật nhiều bộ nhớ dịch một lúc trong quá trình dịch.

Cập nhật Bộ nhớ dịch truyền thống lên SDL Trados Studio:

Định dạng bộ nhớ dịch được sử dụng bởi các phiên bản trước đây như SDLX và Translator’s Workbench (TRADOS). SDL Trados Studio sử dụng định dạng bộ nhớ (TM) mới (.SDLTM), do đó người sử dụng các phiên bản phần mềm trước cần cập nhật bộ nhớ lên định dạng bộ nhớ mới. TMX (định dạng công nghiệp để chia sẻ bộ nhớ) cũng có thể sử dụng để nâng cấp lên định dạng bộ nhớ mới.

Cơ sở thuật ngữ (termbase):

Cơ sở dữ liệu lưu các thuật ngữ đơn/đa ngữ (ví dụ các thuật ngữ đặc thù sản phẩm, ngành) và các quy tắc liên quan tới cách sử dụng các thuật ngữ này.

Đa nhiệm (batch tasks):

Quy trình đa nhiệm được phần mềm thực trên nhiều file dự án khi nhận yêu cầu. Bạn có thể thực hiện đa nhiệm trên một tập tin hoặc một tập hợp tập tin hay toàn bộ dự án. Bạn có thể chọn một số tác vụ và tạo thành chuỗi tác vụ. Tất các tác vụ trong chuỗi sẽ được thực hiện trên các tập tin được chọn.

Tác vụ tùy biến:

Các tác vụ bạn chọn/quy định để phù hợp với chuỗi tác vụ.

Dịch đơn văn bản:

Dịch một tập tin duy nhất (có thể là một trong số khoảng 70 định dạng tập tin được SDL Trados Studio hỗ trợ).

Dự án đa ngôn ngữ/ tập tin:

Một dự án được tạo với nhiều tập tin và ngôn ngữ. Các dự án này có thể được lọc theo biên dịch viên thông qua Gói dự án SDL.

Gói dự án SDL:

Gói tất cả các tập tin để có thể tạo, gửi và mở dễ dàng trong chuỗi cung cấp dịch vụ dịch thuật. Gói dự án bao gồm các thông tin cần thiết, các tập tin và các thiết lập để dịch dự án nhanh và chính xác.

Từ điển đa thuật ngữ SDL MultiTerm:

Công cụ quản lý thuật ngữ được tích hợp với SDL Trados Studio để bạn có thể thêm, sửa sử dụng, quản lý thuật ngữ của bạn trong môi trường dịch. Bạn có thể đảm bảo sự nhất quán và chất lượng cao thông qua việc hiển thị tự động các thuật ngữ đã được duyệt trong quá trình dịch.

RevleX™:

Công cụ bộ nhớ kiểu XML mới trong SDL Trados Studio. Công cụ này mang đến các tính năng mới như Khớp ngữ cảnh (Context Match) và Nhân bản tự động (AutoPropagation)

QuickPlace™:

Định dạng, thẻ, số và các biến tố khác được chèn vào trong quá trình dịch.

Xem trước thời gian thực:

Xem văn bản dịch trong quá trình dịch, tiết kiệm thời gian chế bản và tùy biến văn bản dịch. Xem trước thời gian thực đang áp dụng với các văn bản Word, HTML và XML. Xem trước theo yêu cầu có thể sử dụng với các tập tin PowerPoint (tính năng mới trong SP2). Xem trước truyền thống được áp dụng với tất cả các định dạng khác.

Gợi ý tự động (AutoSuggest™):

Thúc đẩy quá trình dịch thông qua các tính năng đoán trước văn bản mang tính đột phá.

Khớp hoàn hảo (SDL PerfectMatch™):

Tính năng này phân biệt giữa khớp 100% trong ngữ cảnh và ngoài ngữ cảnh để đảm bảo rằng các câu khớp 100% trong ngữ cảnh được sử dụng cho dự án dịch.

Khớp hoàn hảo (SDL PerfectMatch) có trong SDL Trados 2007 và được tích hợp vào SDL Trados Studio. Để tạo Khớp hoàn khảo bạn cần có bản Professional. Người sử dụng bản Freelance chỉ có thể sử dụng Khớp hoàn hảo chứ không tạo được chúng.

Mạng kiểu Domain:

Mạng máy tính theo kiểu server-client. Domain là chính sách bảo mật nhất quán được thiết lập trên điều khiển domain (máy chủ) và các user trên máy khách cần phải được xác thực khi đăng nhập.

Workgroup là mạng kết nối một nhóm nhỏ các máy tính với nhau. Workgroup thường được gọi là mạng đồng đẳng (peer–to–peer) vì các máy tính đồng đẳng với nhau. Trong mạng đồng đẳng không có máy nào là máy chủ và bảo mật hay các thiết lập được lập trên các máy tính cá nhân.

1.3. Bộ nhớ dịch là gì?

Theo wikipedia.org, Bộ nhớ dịch là cơ sở dữ liệu lưu các phân đoạn có thể là câu, đoạn hay đơn vị giống câu (tiêu đề, chủ để hoặc thành tố trong danh sách) mà trước đây đã được dịch nhằm hỗ trợ biên dịch viên trong quá trình dịch thuật. Bộ nhớ dịch lưu văn bản nguồn và văn bản dịch tương ứng trong các cặp ngôn ngữ hay còn gọi là “đơn vị dịch”.

SDL định nghĩa đơn giản hơn, Bộ nhớ dịch là một cơ sở dữ liệu ngôn ngữ liên tục phát triển và liên tục "học hỏi" từ người dịch.

Tất cả công việc dịch được tích lũy vào trong bộ nhớ dịch (trong các cặp ngôn ngữ nguồn và đích hay còn gọi là đơn vị dịch) và được sử dụng để cùng một câu không bao giờ phải dịch hai lần. Bộ nhớ dịch càng được dồn tích, biên dịch viên càng có thể làm việc nhanh hơn, từ đó đẩy nhanh quá trình chuyển giao dự án dịch và tăng thu nhập của người dịch.

1.4. Bộ nhớ dịch làm việc như thế nào?

Lấy SDL Trados Studio làm ví dụ, biên dịch viên mở tập tin nguồn và áp bộ nhớ dịch để bất kỳ các câu " khớp 100% " (khớp hoàn toàn) hoặc "khớp rời rạc" (tương tự, nhưng không khớp hoàn toàn) trong văn bản ngay lập tức được chiết xuất và chuyển sang tập tin đích.

Khi biên dịch viên làm việc với tập tin nguồn, bộ nhớ dịch sẽ gợi ý các câu khớp, từ đó biên dịch viên có thể là chấp nhận hoặc ghi đè bằng một câu dịch mới. Mỗi khi một đơn vị dịch được cập nhật, đơn vị đó sẽ được lưu trữ trong bộ nhớ để sử dụng trong tương lai cũng như cho các câu lặp lại trong văn bản đang dịch. Tương tự, tất cả các phân đoạn trong các tập tin đích mà không có "câu khớp" được dịch và tự động thêm vào bộ nhớ.

1.5. Khi nào nên dùng bộ nhớ dịch?

Bất kì ai dịch văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác đều nên sử dụng bộ nhớ dịch. Bộ nhớ dịch hiệu quả nhất khi bản ngữ hóa tài liệu có mức độ lặp lại cao.

Bộ nhớ dịch cũng rất hữu ích khi dịch nội dung phi ngôn ngữ. Ngày càng nhiều tổ chức sử dụng Hệ quản lý nội dung (CMS) để quản lý thông tin của họ. Một Hệ quản trị nội dung chứa các khối văn bản riêng biệt, chứ không phải toàn bộ tài liệu, được tạo/chỉnh sửa và sau đó được xuất bản theo nhiều định dạng khác nhau. Bộ nhớ dịch giúp làm cho quá trình này nhanh hơn và nhất quán hơn.

Hơn nữa, ngay cả khi một bộ nhớ dịch không được sử dụng, môi trường dịch chuyên nghiệp cho phép biên dịch viên trích xuất văn bản từ tập tin nguồn và tập trung vào bản ngữ hóa văn bản mà không cần quan tâm đến các thẻ định dạng. Ví dụ, với một tập tin định dạng HTML, tất cả các thẻ html sẽ được ẩn đi, từ đó bạn không cần phải mất thời gian tìm kiếm các dòng không cần thiết trong văn bản để dịch.

1.6. Doanh nghiệp có lợi gì khi sử dụng bộ nhớ SDL?

- Tăng tốc độ hoàn thành dự án để có thể đảm nhận nhiều dự án hơn và tăng thu nhập;

- Đảm bảo tính nhất quán và chất lượng bản dịch để làm hài lòng khách hàng;

- Tăng tốc quá trình bản ngữ hóa và giảm chi phí dịch - không bao giờ dịch cùng một câu hai lần.

Công cụ bộ nhớ dịch khác với công cụ thuật ngữ như thế nào?

Công cụ bộ nhớ dịch chứa các phân đoạn văn bản hay còn gọi là các đơn vị dịch. Một phân đoạn có thể bao gồm một câu hoặc đoạn.

Công cụ thuật ngữ là một cơ sở dữ liệu khả kiếm lưu một danh sách thuật ngữ đa ngữ và các quy tắc sử dụng của chúng. Thuật ngữ thường được sử dụng kết hợp với bộ nhớ dịch trong quá trình dịch.

1.7. Phần mềm bộ nhớ dịch khác với dịch máy như thế nào?

Dịch máy tự động dịch một tài liệu mà không cần bất kỳ đầu vào có yếu tố con người nào.

Dịch máy nhanh, nhưng kết quả bản dịch kém chất lượng bời vì máy không thể hiểu được sự tinh tế hay ngữ cảnh. Chất lượng và độ chính xác dịch máy thường là khoảng 50% - 70%. Hơn thế nữa, dịch máy thường vô cảm, người ta thường ví không thể sử dụng robot để múa bản Ba lê Hồ Thiên Nga được. Chính vì thế không nên gửi nguyên văn bản dịch máy cho khách hàng. Ngoài ra, một hệ dịch máy thường chỉ hỗ trợ một số ngôn ngữ nhất định.

Với phần mềm dịch bộ nhớ, như SDL Trados Studio, số lượng ngôn ngữ được hỗ trợ là không giới hạn, và bản dịch được thực dịch bởi biên dịch viên chuyên nghiệp. Bộ nhớ dịch hỗ trợ bằng cách hiển thị các câu khớp "100%" và câu khớp "rời rạc" từ cơ sở dữ liệu dịch đã có, để biên dịch viên có thể làm việc với hiệu quả, độ nhất quán và chất lượng cao hơn.

1.8. Bộ nhớ dịch SDL có làm việc trên các định dạng nào?

SDL Trados Studio tương thích với một loạt các chương trình được sử dụng để xây dựng nội dung. Các định dạng bao gồm Microsoft Office (2000-2003, 2007, 2010), OpenOffice, RTF, Tab Delimited, HTML và XML.

Phần mềm cũng hỗ trợ phiên bản định dạng mới, chẳng hạn như Adobe FrameMaker 8.0/9.0 và Adobe InDesign CS5, Adobe InDesign Markup Language (IDML) và InCopy Markup Language (ICML), PDF, XLIFF và XML flavours như Dita, Docbook và W3C.

Như vậy, Bộ nhớ dịch là cơ sở dữ liệu lưu trữ các phân đoạn văn bản nguồn và phân đoạn văn bản dịch mà người thầy của bộ nhớ dịch là một hay nhiều biên dịch viên. Thầy càng làm việc nhiều thì trò càng phát triển và càng giúp (các) thầy làm việc hiệu quả hơn. Thầy càng giỏi thì trò càng có chất lượng. Một học trò (TM) đã được thầy giỏi dạy thì có thể dạy lại những biên dịch viên mới làm việc bằng cách hiển thị kết quả của các thầy giỏi trước đây để người dịch mới có thể học hỏi và áp dụng.

Bộ nhớ dịch là tài sản trí tuệ quý giá của biên dịch viên và doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp gìn giữ những gì đã đầu tư, tăng cường thu nhập và cơ hội làm việc, đồng thời một bộ nhớ dịch lớn với chất lượng cao cũng là một sản phẩm thương mại có giá trị.

1.9. Tổng quan từ điển gợi ý tự động - AutoSuggest Dictionaries

Theo nhiều biên dịch viên quốc tế đánh giá, từ điển gợi ý tự động – AutoSuggest Dictionaries là một trong những phát minh lớn nhất trong ngành dịch thuật kể từ khi phát minh khớp rời rạc (fuzzy matching) ra đời.

AutoSuggest Dictionaries được đặc trưng bởi tính đơn giản, đơn giản đến mức không tưởng tượng được trong cách tạo và cách sử dụng. Với một nút tạo AutoSuggest Dictionaries và chọn đến bộ nhớ, bộ công cụ này sẽ tạo cho bạn một từ điển mà bạn không phải làm thêm bất kỳ thao tác nào khác. Trong tra cứu cũng vậy, hầu như mỗi khi bạn gõ một chữ cái đầu ra, AutoSuggest lập tức gợi ý cho bạn một từ, hay một cụm từ tương ứng với bản dịch và bạn chỉ cần bấm enter để nhập từ đó vào văn bản. Điều này giúp bạn tiết kiệm rất nhiều công đánh máy. Theo kinh nghiệm sử dụng, trung bình một bài dịch tôi có thể tiết kiệm được ít nhất một phần ba (1/3) công đánh máy từ gợi ý của AutoSuggest Dictionaries.

Điều hay nhất trong AutoSuggest Dictionaries là tính thông minh. Công cụ này không đưa ra hàng chục hay hàng trăm gợi ý mà thường đưa ra một số gợi ý mà có thể sử dụng trong ngữ cảnh câu dịch. Có lẽ bí quyết để đạt được mức phân tích cảm ngữ cảnh chính xác như vậy là bạn cần một bộ nhớ có ít nhất 25.000 đơn vị bộ nhớ để tạo AutoSuggest Dictionaries.

Như vậy, với AutoSuggest, bạn không mất công nhập từ mà vẫn đạt được sự lợi ích gần giống với MultiTerm; điều này giúp cải thiện đáng kể năng suất lao động của bạn.

1.10. SDL MultiTerm – Tại sao?

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và giao tiếp đa ngôn ngữ, việc sử dụng thuật ngữ chính xác, nhất quán và cập nhật là vấn đề tối quan trọng.

Mỗi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp thường sử dụng những thuật ngữ đặc thù riêng của mình. Ví dụ: cùng là từ “Tổng cục” nhưng Tổng Cục Thuế sử dụng từ General Department trong tiếng Anh còn Tổng Cục Lâm nghiệp lại dùng từ Directorate. Từ president trong tiếng Anh có thể dịch ra tiếng Việt là “Chủ tịch”, “Tổng thống”, hay đôi khi là “Tổng giám đốc”. Internet Explorer dùng từ “favorites” để chỉ danh sách lưu lại dùng để truy cập lần sau, trong khi Firefox lại dùng từ “Bookmarks”. Trong lập trình có lúc dùng từ “buffer” để chỉ bộ nhớ đệm nhưng lúc khác lại phải dùng từ “cache”. Mỗi tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp đều có nhu cầu sử dụng các thuật ngữ một cách thống nhất trong mọi hình thức giao tiếp như thư tín, tài liệu kỹ thuật, bài viết hỗ trợ, cơ sở tri thức…

Khi dịch văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, một vấn đề với biên dịch viên là cần dịch các thuật ngữ được chuẩn hóa một cách nhất quán. Nếu không làm được việc này thì dễ dẫn đến hiểu lầm và mất thời gian chỉnh sửa và gây phiền toái cho khách hàng.

Tài liệu của các tổ chức, doanh nghiệp không chỉ dịch bởi một biên dịch viên duy nhất, do đó, việc xây dựng một bộ thuật ngữ chuẩn để cung cấp cho biên dịch viên là điều cần thiết nên làm. Thuật ngữ còn thể hiện “tiếng nói” hay “thương hiệu sản phẩm” của tổ chức, doanh nghiệp. Ví dụ KFC dịch “finger licking good” là “Vị ngon trên từng ngón tay”, nếu cụm này không được chuyển tải thống nhất thì không thể hiện được thương hiệu của sản phẩm này.

Các công ty đa quốc gia như HONDA, HP, CANON… luôn đặt việc chuẩn hóa thuật ngữ như một phần quan trọng của việc marketing, xây dựng thương hiệu sản phẩm. Cán bộ marketing và các chuyên gia ngôn ngữ và biên dịch viên phải giao tiếp để đạt được sự thống nhất trong từng thuật ngữ sẽ sử dụng trong các văn bản kỹ thuật cũng như truyền thông.

MultiTerm giúp lưu giữ thuật ngữ đặc thù và bản dịch các ngôn ngữ của cơ quan và giúp:

- Tra cứu nhanh chóng khi cần thiết

- Dịch thuật ngữ chính xác vì MultiTerm được tích hợp chặt chẽ trong môi trường dịch SDL Trados Studio.

MultiTerm còn cho phép bổ sung thông tin đối với mỗi thuật ngữ chẳng hạn “chuẩn hóa, lạc hậu, ưu tiên, cấm kỵ, phạm húy…”. Những thông tin này giúp biên dịch viên có thể chọn chính xác thuật ngữ cần dùng trong từng ngữ cảnh. Ngoài ra những trường miêu tả trong MultiTerm còn giúp người dịch hiểu thêm về thuật ngữ, thông qua hình ảnh, video, đường liên kết tới website nói về nội dung thuật ngữ đó.

MultiTerm còn có nhiều tính năng nổi trội vượt xa những từ điển truyền thống thông thường như sử dụng cơ sở hướng khái niệm, tính năng tìm kiếm fuzzy, full text, filter…

MultiTerm cho phép nhập thuật ngữ theo nhiều phương thức

- Nhập thủ công

- Chuyển đổi từ danh sách từ vựng được xây dựng trên word, excel, access sang MultiTerm bằng MultiTerm Convert

- Chiết xuất từ tài liệu nguồn và tài liệu đích bằng MultiTerm Extract

- Nhập từ môi trường dịch SDL Trados

MultiTerm có thể giúp các tổ chức doanh nghiệp quản lý cơ sở thuật ngữ đa ngữ bao gồm việc:

- Cải thiện độ nhất quán trong thương hiệu toàn cầu

- Chuyển tải thông điệp rõ ràng với các kênh khác nhau

- Xây dựng nội dung toàn cầu có chất lượng cao

- Tuân thủ các tiêu chuẩn và yêu cầu luật pháp

Đối với biên dịch viên, MultiTerm giúp tiết kiệm công đánh máy, tra cứu, copy, định dạng từ trong khi vẫn duy trì được sự chính xác và nhất quán của thuật ngữ.

Với việc sử dụng MultiTerm các đối tượng người dùng đều có thể quản lý tốt, bảo tồn lâu dài tri thức của mình và dồn tích tri thức làm giàu cho việc sử dụng trong tương lai.

1.11. Tổng quan từ điển đa ngữ MultiTerm trong phần mềm dịch thuật Trados

Dù từ điển đa ngữ MultiTerm được SDL phát triển chủ yếu nhằm mục đích hỗ trợ thuật ngữ cho SDL Studio, nhưng bản thân MultiTerm là một cơ sở thuật ngữ thực sự mạnh.

SDL MultiTerm được xây dựng trên cơ sở hướng khái niệm. Từ điển truyền thống liệt kê từ vựng theo mục từ ví dụ từ “xe hơi” được liệt kê theo vần “x”, từ “ô tô” được liệt kê theo vần “ô”. Đối với cơ sở thuật ngữ hướng khái niệm như MultiTerm, các từ này có thể tra trên cùng mục từ ví dụ các từ gần nghĩa như “ô tô”, “xe tải”, “ xe hơi”, xe đan”…

Từ điển truyền thống xây dựng mục từ theo từng ngôn ngữ, ví dụ: nếu bạn tra từ điển Lạc Việt, nhiều từ chỉ có trong tiếng Anh chứ không có trong tiếng Việt. Cơ sở thuật ngữ hướng khái niệm cho phép cập nhật từ điển đa ngữ theo ý của bạn và có thể tra từ từ bất kỳ ngôn ngữ nào.

Thay đổi ngôn ngữ MultiTerm

Từ điển truyền thống bao gồm các mục từ được nhập, và từ đó thường tồn tại vĩnh viễn và nhiều khi biên dịch tra các từ điển này họ không hiểu từ này còn có được dùng phổ biến hay không hay từ này có đúng ngữ cảnh hay không. Với MutiTerm ta có thể thiết lập các trường trạng thái, ví dụ: từ này đã lạc hậu, được ưu tiên, được chuẩn hóa, hay từ này đồng nghĩa hay trái nghĩa với từ khác.

MultiTerm cũng cho phép nhập các trường miêu tả như là hình ảnh, video hay những trường như ngày tháng, danh sách hộp chọn, giá trị nhị phân… để người dùng có thể xây dựng thuật ngữ linh hoạt theo ý muốn của mình.

Tính năng tìm kiếm rời rạc - Fuzzy Search: đây là tính năng cho phép bạn có thể tra được từ chính xác kể cả khi bạn gõ sai chính tả, ví dụ: bạn quên bật bộ gõ lên và tra từ “tài khoản” và viết thành “tai khoan”, nếu bạn dùng fuzzy search bạn vẫn có thể tìm thấy từ “tài khoản” mà bạn muốn tra.

Tính năng tìm toàn văn - Full Text Search: Ngoài các trường được lập chỉ mục (index) hay nói cách khác các trường ngôn ngữ, nếu dùng Full Text Search bạn có thể tra những từ ở trường giải thích hay miêu tả, kể cả khi từ đó không có trong trường ngôn ngữ. Tính năng này rất hiệu quả nếu chúng ta nhập các ví dụ, nhưng từ cần tra lại không được nhập trong các mục từ chính, ta vẫn có thể tìm thấy từ đó và cùng với cách sử dụng của từ đó trong câu.

Sử dụng thẻ hoang (Wild Card): đôi khi bạn tra một từ nhưng không biết ở giữa từ đó viết là ký tự gì, phần đầu hay phần cuối của một cụm từ là gì bạn có thể sử dụng các ký tự thẻ hoang để tra. Ví dụ: khi bạn tra từ “h?ld” kết quả trả về có thể là “held”, “hold”…; nếu bạn tra “computer*” kết quả tra sẽ có thẻ là “computer technology”, “computer science”, “computer set”…

Sử dụng bộ lọc - filter trong khi tra từ: bạn có thể tạo các bộ lọc để tra những từ đồng nghĩa, từ mới tạo trong một khoảng thời gian nào đó, từ có miêu tả, có ví dụ, hay được xác nhận… Điều này thực sự hữu ích khi bạn có một cơ sở thuật ngữ lớn và việc trả lại nhiều kết quả tra cứu có thể khiến bạn bị rối khi tra từ.

MultiTerm không chỉ là cơ sở từ điển đa ngữ mà còn đa thuật ngữ. Bạn không chỉ có thể tạo từ điển bao gồm nhiều ngôn ngữ để tra cứu mà khi tra bạn có thể tra trên các cơ sở thuật ngữ khác nhau, ví dụ: bạn tạo từ điển “Y học” và “Môi trường” khi tra cứu bạn có thể tra nhiều hơn một từ điển một lúc nếu bạn muốn.

Tính năng giao diện: MultiTerm cho phép bạn bố trí giao diện cho vừa mắt, bạn có thể kéo thả các điều khiển tới các vị trí bên phải, bên trái, bên trên, bên dưới, hay ở giữa tùy theo sở thích và góc nhìn mà bạn thấy tiện lợi, tính năng này hầu khi không có ở các từ điển truyền thống.

MultiTerm còn cho phép bạn tìm kiếm những từ trùng lặp hay những từ chưa hoàn chỉnh theo định nghĩa của bạn. Điều này giúp bạn tinh chỉnh từ điển ngày một hoàn thiện và dễ sử dụng hơn cho công việc của bạn.

MultiTerm còn hướng người dùng đó là công cụ này cho phép bạn tạo từ điển từ đầu hay tạo từ điển từ danh sách từ sẵn có của bạn đã tạo từ trước đến nay. Bạn cũng có thể sao lưu hay trao đổi cơ sở thuật ngữ với người khác nếu bạn muốn.

Một tính năng nổi bật nhất của Multiterm, là MultiTerm có thể kết nối với phần mềm SDL Trados Studio để tự động tra từ và hiển tự từ đích trong quá trình dịch. Bạn còn có thể thêm mục từ từ MultiTerm hay từ SDL Trados Studio.

Như vậy, khi bạn làm bất kỳ lĩnh vực nào mà cần đến việc quản lý cơ sở thuật ngữ hay tra cứu, MultiTerm thực sự là một lựa chọn hàng đầu giúp công việc của bạn dễ dàng hơn.

Một số thao tác giao diện nên biết khi sử dụng phần mềm hỗ trợ dịch thuật SDL Trados Studio

Phần mềm hỗ trợ dịch thuật SDL Trados Studio đưa ra rất nhiều cải tiến về giao diện để biên dịch viên có thể thoải mái khi làm việc. Dưới đây là một số thao tác giao diện bạn có thể sử dụng để việc biên dịch có thể thoải mái và hiệu quả hơn:

Theo dõi tiến độ dịch

Trong quá trình dịch bạn có thể theo dõi tiến độ dịch của file đang thực hiện như phần trăm văn bản chưa được dịch, phần trăm văn bản đang ở dạng nháp (chưa commit), phần trăm bản dịch đã hoàn thành 9 (committed) hay số ký tự câu đích đang dịch, như phần bôi đỏ ở hình phía trên.

Bố trí màn hình thuận lợi cho việc biên dịch của mình

Thu nhỏ các tab bên trái để màn hình dịch rộng hơn bằng cách bấm vào nút có mũi tên như hình bên dưới. Bạn có thể mở rộng các tab này để thực hiện các thao tác đối với báo cáo hay bộ nhớ cũng bằng cách click vào nút này mở rộng màn hình

Bố trí màn hình dịch cho vừa mắt bằng cách kéo thả các điều khiển trong SDL Trados Studio. Ví dụ bạn có thể bố trí màn hình dịch phía trên thay vì mặc định ở phía dưới bằng cách bấm giữ khung phía trên của điều khiển và kéo thả đến vị trí phù hợp. Tương tự như vậy bạn có thể bố trí khung điều khiển Terms (MultiTerm và AutoSuggest Dictionaries) sang bên trái hay bên phải kéo thả điều khiển

Thay đổi kích cỡ font chữ

Khi văn bản gốc có kích cỡ font quá nhỏ làm bạn khó đọc trên Studio, bạn có thể vào Tool=> Option=> Editor=>Font Adaption và thay đổi cỡ font tối thiểu và tối đa để nhìn dễ dàng hơn. thay đổi kích cỡ font

Bật và tắt hiển thị thẻ định dạng (internal tags) bằng cách bấm vào nút “Toggle display of formatting tags…”.

Nếu quan sát kỹ và chịu khó đọc hướng dẫn thì bạn có thể làm chủ được Studio nhanh chóng, dễ dàng và khám phá Studio nhiều hơn để đạt được hiệu quả công việc.

1.12. Những điểm mới trong SDL Trados Studio 2014

Phần mềm SDL Trados là một trong những phần mềm hỗ trợ dịch thuật thành công nhất, phiên bản mới còn làm việc nhanh nhơn, hiệu quả hơn và đơn giản trong sử dụng!

1.12.1. Đơn giản trong sử dụng

Cập nhật giao diện

Phần mềm SDL Trados Studio 2014 mở rộng khả năng người dùng - việc hoàn thiện giao diện làm tăng hiệu suất làm việc, còn các công nghệ mới tăng tốc độ biên dịch và đơn giản hóa quy trình quản lý dự án.

Hoàn thiện hệ thống dẫn hướng (Navigation)

Trong SDL Trados Studio 2014 đã cập nhật hệ thống dẫn hướng: Bây giờ, tất cả các thông số, công cụ và các tài nguyên tra cứu được hợp nhất theo chủ đề, cho phép ngay lập tức tìm được các chức năng cần thiết. Trong đó, giao diện sử dụng mới rất đơn giản trong việc nghiên cứu.

Welcome

Để làm quen với phần mềm ngay trong giao diện welcome đưa ra một số lượng lớn các tài liệu tham khảo ở các định dạng khác nhau: các bài học bằng video, hướng dẫn và các bài viết giúp người học nhanh chóng nắm vững các khả năng của SDL Trados Studio 2014 và bắt đầu làm việc với chương trình.

Đơn giản trong việc sử dụng các tài liệu đã dịch trước đây

Trong Studio 2014 đã phát triển công nghệ mới nhanh chóng tạo bộ nhớ dịch trên cơ sở đối chiếu các tài liệu đã dịch trước đây (alignment). Để tạo bộ nhớ dịch có thể sử dụng các tài liệu với mọi định dạng được hỗ trợ trong Studio 2014. Yếu tố quan trọng là, khi so sánh các tài liệu trình tự các câu được giữ lại tạo điều kiện cho việc khớp ngữ cảnh khi dịch.

1.12.2. Hoạt động nhanh

Tăng tính ổn định

Tốc độ và tính ổn định của hệ thống khi làm việc với các file tăng đáng kể, còn thời gian phản ứng để thực hiện các nhiệm vụ khối lượng lớn được rút ngắn.

Tăng tốc xử lý chuỗi

Tốc độ dịch trước file với các định dạng riêng biệt tăng từ 3-5 lần!

Truy cập nhanh vào các cơ sở thuật ngữ trên máy chủ

Tăng tốc độ truy cập vào các cơ sở thuật ngữ SDL MultiTerm.

Các khả năng mới trong việc xử lý file. Cập nhật cơ cấu chuyển đổi file gồm các định dạng khác nhau:

• hoàn thiện bộ lọc để xử lý các file HTML có hỗ trợ HTML5 và SGML;

• bộ lọc cải tiến để xử lý các file TTX;

• hoàn thiện bộ lọc để xử lý các file XML có hỗ trợ các chuẩn mở W3C, như là ITS 2.0.

CÁC CHỨC NĂNG THÔNG MINH

Tự động tìm kiếm các đoạn văn bản trong bộ nhớ dịch (Concordance)

Chức năng Concordance được khởi động tự động khi không có sự khớp hoàn hảo nào trong bộ nhớ dịch, còn số lượng kết quả hiển thị được tăng đến 99.

Hợp nhất các file để đơn giản hóa việc xử lý

Xuất hiện khả năng hợp nhất một số file của dự án thành một file để sau đó xử lý ở chế độ hiệu đính Editor ở bất kỳ giai đoạn biên dịch nào. Các file được hợp nhất trong khuôn khổ của một gói dự án (Project Package) tự động được tách ra khi hoàn trả gói dự án (Return Package).

Cải thiện chức năng AutoSuggest

Bây giờ để tạo từ điển AutoSuggest chỉ cần bộ nhớ dịch chứa 10 000 đơn vị.

Bỏ qua các câu đã khóa

Khi xác nhận bản dịch con trỏ sẽ tự động chuyển sang câu chưa được xác nhận đồng thời bỏ qua tất cả các câu đã bị khóa (không chỉ các câu PerfectMatch).

Kéo các file vào cửa sổ biên dịch

Có thể mở file để dịch chỉ bằng cách đơn giản kéo file cần dịch từ thư mục của máy tính vào cửa sổ biên dịch.

Cải thiện xử lý chú thích trong các file Microsoft Word

Trong Studio 2014 có các chức năng mới để làm việc với chú thích:

• các chú thích đưa vào MS Word có thể chiết xuất và đánh dấu để dịch hoặc chuyển thành chú thích của Studio;

• bổ sung khả năng quản lý chú thích trong văn bản đích: khi cần thiết có thể đưa các chú thích vào phiên bản cuối cùng của văn bản dịch.

Khóa các câu có độ khớp 100 %

Sau khi dịch trước file người quản lý dự án có thể khóa các câu có độ khớp 100% để tránh dịch lại chúng.

Báo cáo các câu đã khóa

Trong báo cáo dựa trên kết quả phân tích file sẽ hiển thị thống kê về các câu đã khóa, điều đó cho phép tính toán chi phí bản dịch được chính xác hơn.

Điều chỉnh User ID của bộ nhớ dịch

Theo mặc định với vai trò là User ID của bộ nhớ dịch trong Studio 2014 sẽ sử dụng tên người dùng theo cấu hình Windows. Còn bây giờ người dùng có thể tạo ID riêng (TM User ID) và theo dõi các bản dịch được người khác bổ sung vào bộ nhớ dịch.

Chuyển hướng ngôn ngữ khi bổ sung các file mới vào dự án

Khi bổ sung các file mới vào dự án Studio 2014 tự động chuyển sang ngôn ngữ gốc.

Các file tra cứu có thể bổ sung vào cửa sổ ngôn ngữ đích của dự án, khi đó đối với các file này tự động kích hoạt thông số «reference files» (các file tra cứu).

Các thông số mới đối với bộ lọc lặp lại

Xuất hiện khả năng phân nhóm các câu lặp lại theo các phạm trù sau đây:

• các câu bắt gặp trong văn bản nhiều hơn một lần;

• các câu chứa các đoạn lặp lại trong văn bản;

• các câu là các đoạn lặp lại của các câu khác.

Hỗ trợ Microsoft Windows 8

Hệ thống SDL Trados Studio 2014 hỗ trợ đầy đủ Windows 8. Trong phiên bản mới hỗ các ngôn ngữ có trong Windows 8.

1.12.3. Tính phổ biến

Có thể kết nối Studio với bất kỳ phần mềm nào!

Studio 2014 - không chỉ đơn giản là chương trình CAT. Đây là một phần mềm được hoàn thiện để áp dụng chức năng dịch thuật vào các chương trình khác.

Trong Studio 2014 chương trình SDL OpenExchange đã đạt được mức tích hợp cao hơn với các hệ thống khác, xuất hiện các cài đặt bổ sung, kể cả khả năng thay đổi giao diện người dùng cho phù hợp với nhu cầu riêng.

Phần mềm để tăng hiệu suất

• Làm việc với các file hai ngôn ngữ của các hệ thống dịch tự động khác

Bây giờ, người dịch có thể tham gia vào mọi dự án, còn công ty dịch thuật có thể làm việc với mọi người dịch. Sau khi tải các bộ lọc mới để xử lý file người dùng có thể làm việc vói các file hai ngôn ngữ của chương trình CAT khác.

• Phân tích các file đã biên dịch sau khi dịch máy

Tập thể phát triển SDL OpenExchange đã tạo ra môđun kết nối dành cho SDL Trados Studio 2014, nhờ môđun này có thể phân tích số lượng các thay đổi sau khi hoàn thành việc dịch file nhờ áp dụng dịch máy.

• Tính toán giá thành

Chương trình cho phép người dùng sử dụng báo cáo dựa trên kết quả phân tích của SDL Trados Studio 2014 để tính toán nhanh giá thành của dự án.

Mở rộng khả năng quản lý dự án trong SDL GroupShare 2014

Thành phần máy chủ SDL GroupShare 2014 đã cập nhật mới cho phép đơn giản hóa và rút gọn công việc quản lý dự án.

• Giao nhiệm vụ

Khi phân chia dự án dịch nhờ sử dụng SDL GroupShare 2014, người quản lý có thể giao các nhiệm vụ xác định cho những người dùng khác nhau trong khuôn khổ dự án hiện tại. Phương pháp này cho phép kiểm soát tốt hơn quá trình thực hiện dự án. Các biên dịch viên tải các file được giao cho mình, làm việc với các file trên các máy tính cục bộ và hoàn lại các file đã dịch lên máy chủ để chuẩn bị cho bước tiếp theo.

• Thông báo theo thư điện tử

Sau khi giao nhiệm vụ, tất cả các người tham gia của nhóm tự động nhận thông tin về các file được giao cho họ theo đường thư điện tử.

Liên hệ: 0986.832.958

E-mail: dichthuatdaiviet68@gmail.com