Đọc
đoạn trích sau:
Họa sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất ngờ,
chắc cô cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chen chẳng hạn”.... Ông rất
ngạc nhiên khi bước lên bậc thang bằng đất, thấy người con trai đang hái hoa.
Còn cô kĩ sư chỉ “ô” lên một tiếng! Sau gần hai ngày, qua ngót bốn trăm cây số
đường dài cách xa Hà Nội, đứng trong mây mù ngan tầm với chiếc cầu vồng kia, bỗng
nhiên lại gặp hoa đơn, hoa thược dược, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong,.. ngay
lúc dưới kia là mùa hè, đột ngột và mừng rỡ, quên mất e lệ, cô chạy đến bên người
con trai đang cắt hoa. Anh con trai, rất tự nhiên như với một người bạn đã quen
thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên, cô đỡ lấy.
(Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long, SGK lớp
9, tập 1)
Câu 1:
Nêu hoàn cảnh ra đời của truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” và nhận xét về tình huống
truyện.
Câu 2:
Phân tích ngữ pháp câu văn cuối của đoạn trích trên. Xét theo cấu tạo ngữ pháp,
đó là kiểu câu gì?
Câu 3:
Qua đoạn trích trên, em có cảm nhận gì về nhân vật anh thanh niên?
Câu 4:
Một bạn học sinh đã viết câu mở đầu đoạn văn như sau: “Trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long, có những
nhân vật không xuất hiện trực tiếp mà chỉ được giới thiệu gián tiếp qua lời kể
của anh thanh niên, nhưng cũng góp phần thể hiện chủ đề tác phẩm.”
Hãy
viết khoảng 10 câu văn tiếp theo câu mở đầu ấy để tạo thành đoạn văn lập luận
theo phương pháp Tổng - Phân - Hợp. Trong đoạn văn có sử dụng một câu phủ định và
thành phần khởi ngữ. (gạch dưới câu phủ định và thành phần khởi ngữ)
Gợi ý
Câu 1: Hoàn cảnh sáng tác, tình huống
truyện:
-
Hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” là kết quả của chuyến đi lên
Lào Cai mùa hè năm 1970 của Nguyễn Thành Long giữa lúc miền Bắc đang xây dựng CNXH,
miền Nam bước vào giai đoạn đánh Mĩ ác liệt nhất.
-
Tình huống truyện: Cuộc gặp gỡ giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư, bác lái xe với anh
thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn ở Sa Pa.
-
Nhận xét về tình huống:
+
Tình cờ, nhẹ nhàng
+
Hoàn cảnh thuận lợi để tác giả khắc họa chân dung anh thanh niên, nhân vật
chính, một cách khách quan, chân thực không chỉ qua hành động, việc làm của anh
mà còn qua những cảm xúc, suy nghĩ của các nhân vật khác.
Câu 2: Phân tích cấu tạo câu: “Anh con trai, rất tự nhiên như với một người
hắn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên,
cô đỡ lấy”.
Câu
trên thuộc kiểu câu ghép
Câu 3: Nhân vật anh thanh niên trong đoạn
trích:
-
Anh thanh niên là người cởi mở, thân thiện, hiếu khách;
-
Nhân vật anh thanh niên là người có nếp sống, phong cách sống đẹp ® Tinh thần lạc quan, yêu đời.
® Lời văn thể hiện sự khâm phục, yêu quý, ngợi ca nhân vật.
Câu 4: Viết đoạn văn làm rõ: Tình yêu
công việc, tinh thần trách nhiệm của các nhân vật:
-
Trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long, có những nhân vật
không xuất hiện trực tiếp mà chỉ được giới thiệu gián tiếp qua lời kể của anh
thanh niên, nhưng cũng góp phần thể hiện chủ đề tác phẩm.
-
Ông kĩ sư vườn rau Sa Pa: Ngồi một mình hàng ngày để nghiên cứu cách thụ phấn của
ong để cốt tìm ra cái giống su hào ngọt, to hơn.
-
Anh cán bộ nghiên cứu sét: Mười một năm ròng không một ngày rời cơ quan, không
về quê thăm gia đình, không nghĩ đến chuyện vợ con, chỉ cốt nghiên cứu sét để
tìm tài nguyên cho quê hương, đất nước.
-
Anh bạn đồng nghiệp lặng lẽ cống hiến trên đỉnh Phan-xi-păng cao 3142 mét
Ông
kĩ sư, anh cán bộ nghiên cứu sét cùng với anh thanh niên đều là những con người
cống hiến âm thầm, lặng lẽ cho vùng đất Sa Pa, làm cho Sa Pa không hề lặng lẽ
như tên gọi của nó mà luôn luôn sôi động với một nhịp sống khẩn trương của những
con người hết mình hăng say lao động, cống hiến cho quê hương đất nước.