Dưới
đây là đoạn trích trong truyện ngắn Chiếc
lược ngà (Nguyễn Quang Sáng):
“Đến lúc chia tay, mang ba lô lên vai,
sau khi bắt tay hết mọi người, anh Sáu mới đưa mắt nhìn con, thấy nó đứng trong
góc nhà.
Chắc anh cũng muốn ôm con, hôn con,
nhưng hình như cũng lại sợ nó giẫy lên lại bỏ chạy, nên anh chỉ đứng nhìn nó.
Anh nhìn với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu. Tôi thấy đôi mắt mênh mông của con
bé bỗng xôn xao.
- Thôi! Ba đi nghe con! - Anh Sáu khe
khẽ nói.
Chúng tôi, mọi người - kể cả anh, đều
tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi. Nhưng thật lạ lùng, đến lúc ấy, tình cha con
như bỗng nổi dậy trong người nó, trong lúc không ai ngờ đến thì nó bỗng kêu
thét lên:
- Ba... a... a... ba!
Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé sự im
lặng và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Đó là tiếng “ba” mà nó cố
đè nén trong bao nhiêu năm nay, tiếng “ba” như vỡ tung ra từ đáy lòng nó, nó vừa
kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm
chặt lấy cổ ba nó.”
(Trích Ngữ văn 9, tập
một).
Câu 1:
Trong truyện ngắn “Chiếc lược ngà”, những tình huống nào đã bộc lộ sâu sắc và cảm
động tình cha con của ông Sáu và bé Thu?
Câu 2:
Chỉ ra 2 lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích trên và chuyển chúng thành những lời
dẫn gián tiếp.
Câu 3:
Bằng hiểu biết của em về tác phẩm, em hãy cho biết hình ảnh chiếc lược ngà
trong truyện có ý nghĩa như thế nào?
Câu 4:
Viết một đoạn văn khoảng 12 câu theo cách lập luận diễn dịch làm rõ tình cảm
cha con sâu nặng, cảm động của ông Sáu và bé Thu trong cảnh chia tay, trong đó
có sử dụng kiểu câu phủ định mang ý nghĩa khẳng định và phép lặp để liên kết (gạch
dưới câu phủ định mang ý nghĩa khẳng định và các từ ngữ được sử dụng trong phép
lặp)
Gợi ý
Câu 1: Tình huống bộc lộ sâu sắc tình
cha con:
-
Hai cha con gặp nhau sau tám năm xa cách nhưng bé Thu không nhận ra cha, đến
lúc bé nhận ra cha và biểu lộ tình cảm thắm thiết thì ông Sáu lại phải ra đi.
-
Ở khu căn cứ, ông Sáu dồn tất cả tình yêu thương và mong nhớ con vào việc làm
chiếc lược ngà để tặng con nhưng chưa kịp trao thì ông đã hi sinh.
Câu 2: Hai câu dẫn trực tiếp:
- Thôi! Ba đi nghe con!
- Ba…a...a...ba!
Câu 3: Ý nghĩa của hình ảnh chiếc lược
ngà:
-
Hình ảnh chiếc lược ngà là kết tinh của tình phụ tử sâu nặng giữa ông Sáu và bé
Thu.
-
Nó là biết bao tâm huyết của ông Sáu: ông cưa từng chiếc răng thận trọng, tỉ mỉ
như người thợ bạc. Chiếc lược ấy đã trở thành một báu vật thiêng liêng chứa đựng
bao niềm thương, nỗi nhớ của ông dành cho bé Thu. Mỗi lần ngắm chiếc lược thì nỗi
nhớ con lại càng dâng trào trong ông Sáu nhưng cũng chính chiếc lược đã phần
nào xoa dịu nỗi ân hận khi đã đánh con. Nhưng báu vật đó chưa được trao đến người
con yêu thương của mình thì ông Sáu đã hi sinh! Trước lúc hi sinh, ông không
còn đủ sức để trăng trối, chỉ chút hết tàn lực cuối cùng trao chiếc lược cho
người đồng đội của mình. Và chính chiếc lược kì lạ ấy đã biến người đồng đội của
ông Sáu thành một người ba - người ba thứ hai của bé Thu.
-
Qua đó ta thấy rõ hình ảnh chiếc lược là tượng trưng cho tình cảm của ông Sáu
giành cho đứa con thân yêu của mình và là hình ảnh của một tình phụ tử thiêng
liêng bất diệt!
Câu 4: Viết đoạn văn làm rõ “Tình cảm cha con sâu nặng, đầy cảm động của
ông Sáu và bé Thu trong cảnh chia tay”:
-
Tình huống éo le: ông Sáu phải vào chiến trường sau ba ngày phép, lúc này bé
Thu mới nhận ra ba.
-
Tình yêu thương mãnh liệt bé Thu dành cho ba thể hiện ở các chi tiết như tiếng
gọi ba, cử chỉ, hành động dành cho ba...
-
Tình yêu thương con sâu sắc ở ông Sáu biểu lộ qua những chi tiết
-
Diễn tả tâm trạng, cử chỉ, đặc biệt là ánh nhìn của ông dành cho con... Từ những
cảm nhận trên, cần khẳng định thành công của tác giả trong việc tạo tình huống,
miêu tả tâm lí nhân vật nhằm làm nổi bật tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong
cảnh ngộ éo le của chiến tranh.